Overprint jest funkcją programów graficznych, która może okazać się bardzo przydatna do profesjonalnego przygotowania wydruków. Ma szczególne znaczenie w przypadku wydruków w większym formacie, np. banerów reklamowych. Z drugiej strony nieumiejętne użycie overprintu może doprowadzić do powstania wadliwego technicznie, nienadającego się do użycia wydruku reklamowego.
Przykre niespodzianki związane z overprintem dotyczą nie tylko początkujących grafików. Często przyczyną błędów w stosowaniu tej funkcji druku jest pośpiech i brak czasu na dokładne sprawdzenie projektów banerów reklamowych w czasie przygotowywania plików graficznych do druku.
Jak działa i do czego służy overprint?
Wyobraźmy sobie dwa koła: jedno jest żółte, a drugie czerwone. Jeżeli w czasie projektowania nałożymy koło żółte na część koła czerwonego, to na wydruku uzyskamy pełne koło żółte i wystające spod niego, częściowo zasłonięte koło czerwone. Stanie się tak pod warunkiem, że żółty kolor będzie miał wyłączoną funkcję overprint. Wyłączenie funkcji overprint sprawia, że każdy kolor jest nadrukowywany bezpośrednio na materiał, czyli najczęściej na kolor biały. Maszyny (programy) poligraficzne defaultowo pozostawiają na materiale wolne, niepokryte farbą miejsce, w które wdrukowywany jest określony kolor.
W przypadku naszych kół oznacza to, że z koła czerwonego zostaje wycięty (wyłączony z pokrywania farbą) obszar zasłonięty przez koło w kolorze żółtym. W efekcie uzyskujemy dwa idealnie czyste kolory. Jeżeli włączymy funkcję overprint w stosunku do żółtego koła, to powinniśmy spodziewać się, że część wspólna będzie miała barwę zbliżoną do pomarańczowej, bo taki kolor daje nałożenie na siebie barwy żółtej i czerwonej.
Potrzebę stosowania overprintu wyjaśnia przedstawicielka firmy DisplayPlanet, producenta systemów reklamowych i wydruków w technologii UV: – Overprint pozwala nadrukować dowolny kolor na już zadrukowane tło. Często stosowany jest np. do nadrukowywania elementów graficznych i tekstowych w kolorze czarnym (100% black), ale także przy użyciu białej farby lub koloru spotowego. Funkcja overprint ma szczególne znaczenie przy projektach przeznaczonych do druku offsetowego: dzięki niej można uniknąć błędów w spasowaniu kolorów.
Niespodzianki nadruku kolorem czarnym
Overprint jest bardzo przydatną funkcją, lecz nie można jej stosować machinalnie, bez świadomości efektu, jaki może wywołać. Szczególnie przykrą niespodziankę może sprawić nadruk kolorem czarnym. Niespodzianka to eufemizm, bo najczęściej oznacza kompletnie zmarnowany wydruk i projekt graficzny odesłany do gruntownej korekty.
Kolor czarny, 100% black, ma standardowo włączoną funkcję overprint. Działa ona świetnie w przypadku nadrukowywania czernią niewielkich elementów graficznych czy napisów złożonych niewielką czcionką. Zgodnie z tym, co zostało napisane wyżej, najpierw na białym materiale drukowane jest tło, a dopiero na nim nadruk czernią. Dzięki temu można uniknąć niespasowania kolorów, które objawia się w postaci prześwitów białego tła.
Kłopoty mogą pojawić się w momencie, gdy nadrukujemy czernią większe powierzchnie. Jest to szczególnie istotne wtedy, gdy czarna apla ma pokryć znajdującą się pod nią grafikę o kontrastowych zestawieniach barw. Może się okazać, że grafika tła będzie widoczna pod warstwą czarnej farby. Jeżeli nie zauważymy tego zagrożenia w czasie przygotowywania plików do druku, to jedyna nadzieja w tym, że doświadczona drukarnia wychwyci błąd i zwróci nam projekt do korekty.
Jeżeli chcemy mieć pewność, że nasza czerń będzie czarna i kryjąca, to zamiast 100% black możemy użyć tzw. głębokiej czerni, czyli mieszanki kolorów CMYK, np. w proporcjach 40C:30M:30Y:100K. Konkretny skład mieszanki warto przedyskutować z drukarnią, bo na różnych maszynach sprawdzają się różne kompozycje barwników głębokiej czerni. Jednocześnie należy pamiętać, że jakikolwiek procentowy dodatek innego koloru niż black, np. 10C:0M:0Y:100K spowoduje automatyczne wyłączenie funkcji overprint, a w efekcie miejsce przygotowane pod głęboką czerń pozostanie białe (dokładnie w kolorze materiału, którego używamy do druku). Dzięki temu zniknie ryzyko, że spod zadruku wyłonią się jakieś niedoskonałości.
